ضرورت آزاد اندیشی

محیط دانشگاه با توجه با خصوصیات ظاهری و باطنی خود محل برخورد دیدگاه ها و عقاید است. طرح آن چه در ذهن استاد و دانشجو می گذرد می تواند منشا اثر در برطرف کردن شبهات و ایجاد نوآوری در مباحث فکری گردد. هرگاه فضای مناسب و مساعد برای تولید فکر و اندیشه در مجامع شکل […]

اشتراک گذاری
۱۹ دی ۱۳۸۸
1956 بازدید
کد مطلب : 730
بدون شرح

بدون شرح

محیط دانشگاه با توجه با خصوصیات ظاهری و باطنی خود محل برخورد دیدگاه ها و عقاید است. طرح آن چه در ذهن استاد و دانشجو می گذرد می تواند منشا اثر در برطرف کردن شبهات و ایجاد نوآوری در مباحث فکری گردد.

هرگاه فضای مناسب و مساعد برای تولید فکر و اندیشه در مجامع شکل گرفته است سرعت روند تولید علم در مباحث علوم انسانی و جامعه شناسی دوچندان می شود. فضایی که دارای چارچوب و ضوابط خواص خود است. کرسی و جایگاهی که منشا اثر در تحولات جامعه باشد ، نه آنکه تحت تاثیر جامعه و تصمیم گیری های جریان های سیاسی و اجتماعی شود.

ایجاد کرسی های آزاد اندیشی دانشگاهی و دانشجویی در جوامع مسبوق به سابقه است و از حاصل شکل گیری آنها دولت ها و ملت ها از اثرات مثبت و بی نظیر آن کمال استفاده را برده اند. هرچند که در این میان، ملت ها و دولت هایی هم بوده اند که با عدم تطبیق این کرسی ها با واقعیت ها و هنجارهای جامعه و نبود ضابطه، نتوانسته اند  از آن بهره لازم را ببرند و در مدت کوتاهی این کرسی ها در جوامع فوق محل مناقشات سیاسی خارج دانشگاه شده است.

آن چه که در میان غیرقابل انکار است، عدم جلوگیری از تولید فکر و طرح سوال در نسل جوان و علی الخصوص دانشجو است. سئوالات بی شائبه ای که می تواند با جواب های بسیار ساده (از منظر متفکران) پاسخ داده شود که در صورت نبود فضای لازم برای  مطرح شدن این سئوالات، باعث ایجادتناقض در طبقه فکری مد نظر می شود.

این سئولات می تواند از حوزه فرهنگی ، اجتماعی شروع شده و به شبهات دینی ختم شود. سئوالاتی که دانشجو تشنه پاسخ های جامع و کامل نسبت به آن است و دوست دارد منابع لازم برای آن را در دسترس داشته باشد و یا بتواند نزد متخصصین، مطرح کرده و پاسخ آن را شنوا باشد. ویژگی بارز و مشترک تمامی این سئولات در نسل دانشجویی رویکرد چالشی و دلسوزانه سئوالات است، به طوری که بسیاری از مرزهای فکری افراد و جامعه را به زیر سئوال برده و می خواهد با حجت عقلی و شرعی پاسخ آن را دریابد.

بی توجهی به این روحیه و عدم صدور مجوز برای مطرح کردن سئوالات، شبهات  و نظرات؛ تبعات بدی را را در دانشگاه و جامعه خواهد داشت. از تبعات آن می توان به نکات زیر اشاره کرد:

1-باقی ماندن شبهات نزد دانشجو و آغاز انحرافات در ساختار فکری دانشجو. فرد با این شبهات پرورش یافته و می پندارد که جامعه و نظام فکری آن توان پاسخگویی به آن سئوالات را ندارد. طبیعی خواهد بود که فرد با این زیربنای فکری ناقص و بسیار خطرناک ، رفتار اجتماعی خود را تعریف می کند و خواهیم دید که در ابتدا به شدت سطحی نگر شده و در مدت کوتاهی به راحتی تحت تاثیر تفکرات فریبنده و امانیستی قرار خواهد گرفت.

2-ایجاد این چنین فضایی و حاصل سطحی نگری ها، می تواند باعث بروز رفتارهای ناهنجار و بعضا رادیکال در جامعه دانشگاهی شود. در طول 30 سال اخیر  هرگاه این بی توجهی (یعنی عدم ایجاد فضای مناسب برای تضارب دیدگاه و آراء) صورت گرفته است، دیده ایم که  دانشگاه ها و محیط های دانشجویی دچار رفتارهای رادیکال شده اند. رفتارهای رادیکالی که خود عاملی برای بیشتر تنگ شدن و بسته شدن فضای نقد و ایجاد درگیری است. محیطی که بسیار فرسایشی بوده و رخوت فکری را برای جامعه دانشگاهی و بعد از آن برای کل جامعه به ارمغان می آورد.

حال با توجه به نکات ذکر شده چه باید کرد؟! آیا می توان الگوی مناسبی برای جامعه بزرگ دانشگاهی تدوین کرد که در پرتو این الگو دانشگاه ها کارخانه انسان سازی شود و کرسی های آزاد اندیشی دانشجویی، آزاد فکری و نظریه پردازی که دغدغه رهبر فرزانه انقلاب[1] است در دانشگاه ها شکل گیرد؟

در جواب باید گفت که ایجاد بستر مناسب در دانشگاه ها نیازمند چهار مولفه بسیار مهم است، که به شرح زیر می باشد:

1-ایجاد کرسی های آزاد اندیشی دانشجویی در بستر قانونی و ضابطه مند

2-بالا رفتن آستانه تحمل مسئولین دانشگاهی ،  بدان معنی که پذیرای فضای نقد در دانشگاه ها باشند.

3-لزوم درک صحیح تشکل های دانشجویی نسبت به جایگاه ویژه خود و تغییر نگاه سران جنبش دانشجویی نسبت به فعالیت های دانشجویی (نباید صرفا فعالیت های دانشجویی منحصر به موضع گیری های سیاسی شود)

4-فاصله گیری و عدم دست اندازی احزاب و جریان های سیاسی به فضای فکری دانشگاه ها

اگر بپذیریم که دانشگاه ها مبداء تحولات است[2] و این تحول لزوما در احزاب و جریان های سیاسی خلاصه نمی شود و با ایجاد فرصت برای انعکاس صحیح تولیدات فکری دانشگاه ها در جراید (به علت وابستگی اکثر جراید به جریانات سیاسی) خواهیم دید که دانشگاه، پیشرو و خط شکن خواهد شد. خط شکنیی که منوط به تعاملات واقع بینانه مدارس  دینی با دانشگاه است. تعاملی که در صورت تحقق بخش عمده ای از بحران های فکری را در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی برطرف خواهد کرد. / انشالله


[1] – سخنان رهبر انقلاب در ديدار جمعى از نخبگان علمى كشور – 6/8/88

[2] – جلد هـشتم صحیفه نور – صفحه  64

———————–

بازتاب ها  :

تحکیم نیوز

روزنامه کیهان

جهان نیوز

خبرنامه دانشجویان ایران

تریبون آزاد

19 پاسخ به “ضرورت آزاد اندیشی”

  1. مهدوی گفت:

    عاقبت این آزاد اندیشی چیه ؟!
    کهریزک یا کوی
    چی داری می گی مردم روبروی هم شمشیر کشیدن ، شما دارید می گید آزاد اندیشی!

    • عاقبت این آزاد اندیشی می تواند همه چیز باشد
      مگر شما عزیزان شعار آزادی نمی دهید
      در همین بستر آزاد است که فاشیسم و کمونیسم و لیبرال دموکراسی شکل می گیرد!
      برای همین است که می گویم ضابطه مند و قانونی باشد تا هر به اصطلاح سیاسی برای خو از نمد کلاه نمالد!!
      اتفاقات کهریزک و کوی هم به واسطه رفتارهای اجتماعی همین مردمه!
      مثل رفتارهای سیاسی و اجتماعی موسوی و یارانش
      می خواهید باور کنید یا نکیند
      مختارید!

  2. bache shahid گفت:

    ye soal :
    fargh azad andishi ba jameh madani seyed mohammad khatami chieh?

    • عباسی مهر در جواب بچه شهید گفت:

      فرقش در نیتشه!
      آزاد اندیشی برای حل مشکلات فکری دانشجوها هست
      جامعه مدنی آقای خاتمی برای رای آوردن! (البته نظرشان برای خودشان محترم است)
      در ضمن فینگیلیش ننویسید!
      لطفا

  3. بیننده گفت:

    اتفاقا درد مملکت ما الان همینه
    اگر این آقایون نخبه! تحمل حرف های همدیگر را داشتن، الان وضع مملکت این جوری نبود!؟
    بابت مطلبت ممنون
    یاعلی

  4. رفیع گفت:

    ملت تو اضطراب طرح هدفمند کردن یارانه ها هستن ، اون وقت شماها می گید آزاد اندیشی !

  5. رئیسی گفت:

    مطلب کوتاه و خوبی بود

  6. بهرامی گفت:

    حد و مرزش کجاست ؟

  7. موسوی گفت:

    بیانیه خوبی در مورد کهریزک و کوی دادید
    موفق باشید

  8. بی نام گفت:

    این قسمت از نوشتت به طنز شبیه تره تا واقعیت :
    با ایجاد فرصت برای انعکاس صحیح تولیدات فکری دانشگاه ها در جراید….
    آخه کدام حزب حاضره لقمه چرب و نرم دانشگاه را رها کنه به امان خدا؟!!!

  9. صمدی گفت:

    سلام
    مطلب خوبی بود

  10. بهرامی گفت:

    علیکم
    آزاد اندیشیت منو کشته!
    جواب سئوالم رو که ندادی !
    🙁
    ملت من این مهدی رو می شناسم
    تو انجمن هم همین طوریه
    دلش نمیاد که یکی برنجه

  11. ابوذر گفت:

    عاقبت آزاد اندیشی اتفاقات دهه شصت خواهد شد
    این بی جنبه ها دست به اسلحه می برند
    جدی جدی می گم
    نمونه اش انتخابات
    ببین از فضای آزاد چه سواستفاده ای کردن ؟!

  12. مصطفی نمازیان گفت:

    بنام خدا. با وبلاگ جدید و مطلب جدید به روزم . آدرس جدید لینک شود. یا علی

  13. مسعود گفت:

    سلام حرفی که میزنین راجع به ازاداندیشی و ضرورت شنیدن آرائ دیگران کاملا درسته و
    قرآن هم بشارت داده بندگانی را که…
    اما باید سعی کنیم از خودمون تمرین رو شروع کنیم و سعی کنیم گفت وشنود رو واقعا تمرین کنیم و حقپذیر باشیم چون دین ما دینیه که حقپذیری و اصلاحگری (منظورم گروه خاصی نیست) رو به ما یاد میده.

    اگه اشتباه نکنم چنین ایه ای داریم:
    “و ما کان ربک لیهلک القری بظلم واهلها مصلحون”

  14. غریبه گفت:

    سلام
    این حرفا مصداق کامل شعارزدگیه . توی شرایطی که تمام منابع در اختیار یک گروه فکریه و امنیت و امکان فعالیت برابر برای گروه های فکری دیگه وجود نداره حرف از تقابل آزاداندیشانه عقاید و اندیشه ها واقعا شعاره
    ضمنا خود کسایی که این شعار هارو میدن آستانه تحمل مخالفشون از بقیه پایین تره

پاسخ دادن به بهرامی لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *