سلام 16 آذر

آنچه در آن روز گذشت عظمت اعتقاد به يك فكر و يك هدف را بيان مي كند،

و در آن روزها پس از 28 مرداد، دولت كودتا، هر روز قدم تازه اي برخلاف  اهداف و آرزوهاي مردم بر مي داتشت. محاكمه دكتر مصدق در جريان بود.

16 اذر – سه قطره خون

سفارت انگليس افتتاح شده و قراربود«دنيس راست» كاردار سفارت به ايران بيايد. كمپاني هاي نفتي براي تصرف مجدد نفت ايران نقشه ها مي كشيدند،

قرار بود نيكسون معاون رئيس جمهور آمريكا«آيزنهاور» به ايران سفر كند تا نتايج 21 ميليون دلاري را كه براي اجراي نقشه كودتا بر عليه مصدق پرداخت شده بود مورد بررسي قرار دهد. دولت كودتا تصميم گرفته بود تا قانون ملي شدن صنعت نفت را كأنّ لم يكن اعلام كند و نفت ايران را يكجا به كار تلهاي بين المللي بسپارد. دكتر اميني وزير دارائي كودتا و مسئول قراردادكنسرسيوم تلاش مي كرد .

كه در اسرع وقت رابطه با انگلستان تجديد شود و بدين منظور دولت زاهدي روز 14 آذررا روز تجديد رابطه با انگلستان اعلام كرده بود. در عين حال، اعلام شده بود كه نيكوسن روز 14 آذر ماه وارد ايران خواهد شد و در دانشگاه به اودكتراي افتخاري اعطاء خواهند نمود.

ورود نیکسون به تهران

از روز 14 آذر تظاهرات در گوشه و كنار شروع شد و هر روز وسعت بيشتري مي گرفت. در بازار و دانشگاه عده اي دستگير شدند و روز 15 آذر تظاهرات بي سابقه اي در دانشگاه  و بازار صورت گرفت و بدين ترتيب با تظاهرات پي در پي كه صورت مي گرفت فضاي جامعه «وخصوصاً دانشگاه تهران كه قرار بود نيكسون به آن جا بيايد» به هيچ وجه پذيراي مهمان ناخوانده اي چون نيكسون نبود. لذا ورود نيكسون را روز 18 آذرماه اعلام كردند و در اين چند روز سعي كردند با فراهم آوردن فضاي رعب و وحشت، آرامش ظاهري را به دانشگاه حتي المقدور سعي مي كردند تا بهانه به دست كسي ندهند به همين دليل در ساعات اوليه هيچ حادثه اي رخ نداد، امّا پس از چند ساعت سربازان به داخل برخي دانشكده ها «پزشكي، داروسازي، حقوق، علوم» حمله بردند و عده اي ازدانشجويان و استادان را دستگير كردندو بين زنگ اول و دوم نيز به سراغ دانشكده فني آوردند و عده اي از دانشجويان را دستگير كردند و در تمام اين مدت دانشجويان سكوت را برگزيده بودند چرا كه مي دانستند كه آنها به دنبال بهانه مي گردند امّا بالاخره با ورود نيروهاي ويژه ساعت 10 صبح، هنگامي كه دانشجويان سر كلاس بودند، حمله مجددي را به دانشكده فني آغاز كردند بدين صورت كه سربازان به يكي از كلاس هاي دانشكده فني– كلاس دوم دانشكده با يكصد و بيست دانشجو حمله كردند و استاد و دانشجويان را تهديد به تيراندازي كردند- در اين بين مذاكرات دكتر سياسي رئيس دانشگاهمهندس خليلي، رئيس دانشكده و دكتر عابدي معاون دانشكده،براي توقف عمليات نظامي به نتيجه اي نرسيده بود به بهانه اينكه چند نفر از دانشجويان اين كلاس به ما بي احترامي كرده اند و ما مي بايست آنها را دستگير كنيم.

محمدرضا پهلوی – ثریا همسر محمد رضا و نیکسون

به هر ترتيب و با نمايش مسخره اي دو تن از دانشجويان را دستگير كرده و با ضرب و شتم از كلاس خارج كردند در اين بين اعتراض دانشجويان با فر ياد و خشم بسيار ازكلاس خارج شدند و استاد مربوطه «مهندس شمس» نيز توانست جلوي خروج آنها را بگيرد. رئيس و معاون دانشكده كه توانسته بودند جلوي ورود سربازان را بگيرند در اين هنگام زنگ اتمام كلاسها را به صدا در آوردند و به دانشجويان اعلام كردند كه تا اطلاع ثانوي دانشكده تعطيل است و دانشجويان به منازل خود باز گردند. دانشجويان نيز در پي انجام همين امر بودند كه با ممانعت سربازان روبه رو شدند. سربازان نيروهاي ويژه دانشكده را محاصره كرده بودند و اجازه خروج به هيچ كس نمي دادند، پس از توقف دانشجويان بهت زده، نيروهاي ويژه با سر نيزه به آنان حمله كردند دانشجويان نيز در اين هنگام سعي مي كردند تا از در ديگر دانشكده خارج شوند. در اين حين يكي از دانشجويان با گرزيه و فرياد شعارهايي بر عليه اقدام نظاميان و در حمايت از مصدق داد.

هنوز صداي او شنيده مي شد كه رگبار گلوله ها باريدن گفت و چون دانشجويان راه وفرصت فرار نداشتند و از طرفي آماده چنين وضعيتي نبودندغافلگير شدند ودر همان  لحظات اوليه تعدادي مجروح شدند، مصطفي بزرگ نيا با اصابت گلوله درهمان ابتدا از پاي در آمد و به شهادت رسيد.

آذر «مهدي» شريعت رضوي ابتدا هدف سرنيزه قرار گرفت و روي پله ها هاي دانشكده افتاد و سپس با دو گلوله به شهادت رسيد.

قندچي حتي يك قدم به عقب برنداشت و صفير گلوله سينه اش را شكافت و به شهادت رسيد.

نیکسون(معاون وقت ریس جمهور آمریکا) و سیاسی (رئیس وقت دانشگاه تهران)

عده بسياري هم به سختي مجروح شدند. فرداي آن روز اعلام كردند كه دانشجويان مي خواستند تفنگ را از دست سربازان بگيرند و به آنها تيراندازي كنند كه سربازان از خود دفاع كرده اند و به اين ترتيب كليه نيروهاي شركت كننده درعمليات مشمول پاداش و ارتقاء درجه شدند. هجدهم آذرماه نيكسون به دانشگاه آمد و دكتراي افتخار خود را گرفت. مدركي كه آغشته به خون جوانان برومند اين سرزمين بود. و بقول دكتر شريعتي آنها را پيش پاي نيكسون قرباني كردند امّا آن چيزي كه نبايد فراموش كنيم اين است كه اين سه قطره خون بر چهره دانشگاه بايد همچنان گرم و تازه باقي بماند.

نکته :

مسئله ای که برای من مثل یک طنز تلخ بود، گزارش بی بی سی BBC از واقعه 16 آذر 32 بود.  بی بی سی فراموش کار این بار هم فراموش کرد. فراموش کرد که  اسم رمز(حالا دقيقاً نيمه شب است) عملیات AJAX (کودتای 28 مرداد1332) را از طریق امواج رادیویی ضد انسانیش پخش کرده است. امواجی که شهادت سه دانشجوی دانشگاه تهران تنها بخشی از جنایات آن است.

____________________________________________________________

پی نوشت :

– جریان ها و سازمان های سیاسی ایران – رسول جعفریان

– مروری بر وقایع 28 مرداد تا 16 آذر – مرکز اسناد انقلاب اسلامی